بافت شاخی کف پا، خارجی‌ترین لایه پوست است و قطر زیادی دارد و از سوی دیگر، حجم بالایی از وزن بدن روی آن قرار می‌گیرد بنابراین ممکن است ترک بخورد. ترک‌های عمیق پا حاصل خشکی زیاد پوست است. ترک خوردگی پاشنه پا یکی از شایع ترین مشکلات پا است. از آنجایی که پاشنه پا غدد چربی ندارد، به طور طبیعی خشک تر از بقیه بدن است. کمبود رطوبت در پوست آن را مستعد پارگی یا ترک خوردن می کند.
با در نظر گرفتن اقدامات احتیاطی مناسب می توان از عمیق تر شدن شکاف ها، خونریزی و درد جلوگیری نمود. در این مطلب از دکتر مهناز شکروی با علت ترک پاشنه پا و روش های درمان ترک پا آشنا خواهید شد .
علل به وجود آمدن ترک پاشنه پا
پاشنه پا بسیار مستعد برای ترک خوردن است. ترک در ناحیه پاشنه پا معمولاً حالت پوسته های سفت و حالت زبر شدن پوست را به همراه دارد. این حالت در خانم ها بیشتر از آقایان شیوع دارد، ربطی هم به سن و سال نمی تواند داشته باشد اما با این وجود در بزرگسالان بسیار بیشتر دیده شده است. گاهی اوقات ترک خوردگی به عمق پوست و بخش درمیس نیز نفوذ می کند و در این حالت پاشنه پا دردناک می شود. ترک پاشنه پا، پوست شکاف خورده ای است که سطح خارجی پوست (اپیدرمیس) را تحت تاثیر قرار می دهد
اصلی‌ترین دلایل ترک پاشنه پا عبارتند از:
بطور طبیعی، پوست خشک و ضخیم و یا پوست خشک لبه‌های پاشنه به دلیل فعالیت بیش از حد پا، بیشترین پتانسیل را برای ترک برداشتن دارند.
ایستادن‌های طولانی مدت در محل کار یا منزل. همچنین، سطح زبر و خشن کف اتاق نیز می توانند باعث این مشکل شوند.
اضافه وزن یکی از دلایل ترک برداشتن پاشنه پا است. افزایش فشار روی چربی پاشنه باعث پهن شدن پاشنه از کناره‌ها می‌شود. اگر پوست به اندازه کافی انعطاف پذیر نباشد، فشار روی پا باعث ترک خوردن آن می‌شود.
سندل یا کفش های پشت باز باعث می‌شوند چربی زیر پاشنه در اطراف پهن شده و در نتیجه احتمال ترک خوردگی افزایش پیدا کند.
اختلالات و بیماری‌هایی مانند پسوریازیس (psoriasis)، بیماری تیروئید، دیابت، و دیگر بیماری‌های پوستی ممکن است باعث ترک خوردن پاشنه پا شوند.
قرار گرفتن‌های طولانی در معرض آب، به ویژه آب جاری، می‌تواند چربی‌های طبیعی پوست را با خود برده و پوستی خشک و زبر برجای بماند. علاوه براین، ایستادن‌های طولانی در محیط های نم دار مانند حمام نیز می‌تواند باعث این بیماری شود.
جدا از فهرست فوق، دلایل دیگری نیز برای ترک خوردن پاشنه پا وجود دارد که عبارتند از:
با افزایش سن پوست بدن خشک، ضخیم و فلس‌دار، انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد و بنابراین، دچار ترک خوردگی می‌شود.
کفش‌های نامناسب و مغایر با اندازه پا، تغییر در وضعیت راه رفتن، و ایستادن طولانی مدت.
پوسته پوسته شدن، خشک شدن و ناسالم شدن پوست در اثر بیماری و یا آب و هوا.
شرایط غیربهداشتی محیط.
کمبود روی، مواد معدنی و ویتامین‌ها
اکثر افراد سعی نمی‌کنند دلیل ترک خوردن پاشنه پای خود را تشخیص دهند. به یاد داشته باشید که برخی دلایل جدی تر از بقیه بوده و باید توسط متخصصان یا پزشکان درمان شود. بنابراین، قبل از انجام کارهای خودسرانه، لازمست با متخصص پوست و یا پزشک خود مشورت کنید.
علائم ترک پا
با مشاهده علائم زیر بهتر است به سرعت درمان ترک پا را آغاز کنید:
پوسته پوسته شدن
خارش
درد
خون ریزی
پوست قرمز و ملتهب
زخم
چند نکته برای رفع ترک پاشنه
از مرطوب کننده‌های حاوی گلیسیرین استفاده کنید
مرطوب کننده‌های نرم‌کننده (مثلاً حاوی گلیسیرین) می‌توانند به پوست نفوذ کرده و جلوی از دست رفتن رطوبت پوست را بگیرند. این مواد، فواصل میان پوسته‌ها را پُر کرده و پوست را نرم و لطیف می‌کنند. مرطوب کننده‌های حاوی نرم‌کننده به لایه‌ی بیرونی پوست نفوذ کرده، آب را از هوا جذب کرده و رطوبت را در پوست حفظ می‌کنند.
بعد از مرطوب‌کننده، وازلین بزنید
بعد از اینکه مرطوب‌کننده یا نرم‌کننده جذب پوستتان شد خیلی خوب است که لایه‌ای وازلین روی آن بزنید تا رطوبت در پوستتان بماند (قبل از رفتن به رختخواب). وازلین یا لانولین، پوست را با لایه‌ای نازک می‌پوشانند و اجازه نمی‌دهند رطوبت از لایه‌ی بیرونی پوست تبخیر شود.
هنگام خواب، جوراب‌های صد در صد نخی بپوشید
پوشیدن جوراب‌های کاملاً نخی بعد از اینکه به پاشنه‌هایتان وازلین زدید کمک می‌کند رطوبت پوست بهتر حفظ شود، پوست پاشنه‌هایتان نفس بکشد و ملافه‌هایتان چرب نشوند. این کار را مرتب ادامه دهید و بعد از چند روز اثرش را ببینید.
روی پوست ضخیم‌تان کراتولیتیک بزنید
اگر پوست پاشنه‌تان ضخیم شده می‌توانید از داروی کراتولیتیک کمک بگیرید. کراتولیتیک‌ها عواملی هستند که پوست ضخیم را نازک می‌کنند و باعث می‌شوند لایه‌ی بیرونی پوست، نرم شود و سلول‌های مرده‌ی پوست جدا شوند. در نتیجه پوست نفس می‌کشد و می‌تواند رطوبت بیشتری جذب کند.
پوست ضخیم پاشنه را با سنگ‌پا به آرامی بسابید
با سنگ پا، پوست پاشنه‌هایتان را هنگامی که خیس و مرطوب است به آرامی بسابید تا از ضخامت پوست کم شده و پینه‌ها نرم شوند. هرگز پوسته‌های خشک پاشنه را قیچی نکنید یا با تیغ نبُرید. افرادی که دیابت یا نوروپاتی دارند نباید از سنگ پا استفاده کنند و برای زدودن پینه باید به پزشک مراجعه کنند.
درمان‌های پزشکی ترک پاشنه
ترک پاشنه در موارد شدیدتر نیازمند اقدامات پزشکی است:
-برداشتن سلول‌های مرده‌ی پوست
- تجویز داروهای نرم کننده‌ی قوی‌تر
- به کار بردن چسب‌های طبی برای ترمیم ترک‌ها
-تجویز آنتی‌بیوتیک در صورت بروز عفونت
-پانسمان کردن پاشنه
-تجویز پدهای طبی یا کاپ‌های پاشنه
- کمک به بیمار برای تغییر نحوه‌ی راه رفتن
چطور از بروز ترک پا پیشگیری کنیم؟
ساده‌ترین راه پیشگیری از ترک خوردن کف پا و لای انگشتان، چرب کردن روزانه پوست پا با وازلین و کرم اوسرین است.
افراد نباید از کفش‌های پاشنه‌بلند یا تنگ استفاده کنند.
اگر فردی در طول روز زیاد روی فرش، موکت و… راه می‌رود، بهتر است در طول روز از جوراب یا پاپوش استفاده کند تا تماس کف پا با سطوح زبر کمتر شود.
هنگام خواب هم باید حتما کف پا را با کرم مناسب ماساژ داد.
ترک کف پا معمولا در خانم‌های خانه‌دار شایع است. به همین دلیل توصیه می‌شود خانم‌ها بعد از انجام هر کاری که باعث خیس شدن پا‌ها می‌شود، پا‌ها را با حوله نرمی خشک و از کرم کف پا استفاده کنند.
لای انگشتان را هم نباید از یاد ببرند. خشک و چرب کردن این ناحیه ضروری است.
کلام آخر
در بسیاری از موارد، ترک پا جای نگرانی ندارد. ممکن است بتوانید این عارضه را با داروهای بدون نسخه یا خانگی تسکین دهید. اگر مورد شدید ترک پاشنه پا یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت دارید، به پزشک مراجعه کنید. رفتن به نزد به پزشک برای جلوگیری از عوارض جدی مهم است. اگرچه ممکن است پوست شما پس از درمان اولیه علائمی از بهبود را نشان دهد اما ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد تا ترک‌ها بهبود یابند. در طول این مدت و پس از آن، کفش مناسب بپوشید و درمان ترک پا را ادامه دهید.
اگر در مورد نحوه درمان ترک پا سوالی برایتان پیش آمده می توانید از دکتر مهناز شکروی بپرسید
